تاثیر عنوان بر جرایم و مجازات ها در حقوق کیفری ایران

همیشه قانون گذار عموم مردم را مخاطب امر و نهی خویش قرار نمی دهد؛ بلکه در بسیاری موارد، تنها دسته ای از مردم که دارای عنوانی خاص هستند مخاطب این امر و نهی مقنن قرار می گیرند. این عناوین بسیار متنوع و گسترده اند. اما عمده ترین آن ها عناوین شغلی و خانوادگی است که به ویژه در قانون مجازات اسلامی مواد متعددی را به خود اختصاص داده اند. هر گاه، میان بزه کار و بزه دیده رابطه خویشاوندی بر قرار باشد، نوع نگاه قانون گذار به این رویداد متفاوت خواهد بود؛ چرا که روابط میان این افراد بسیار متفاوت از قواعدی است که میان غریبه ها جاری است. لزوم حفظ و حراست از نهاد مقدس خانواده قانون گذار را بر آن داشته تا با وضع مقررات گسترده ای بر دوام و قوام این نهاد نظارت کرده و آن را از گزند تعدی سایر افراد مصون نگاه دارد. از دیگر سو، قواعد اخلاقی و عرفی حاکم بر روابط میان افراد خانواده به قدری مقدس و محترمند که حتی خود افرادی که به واسطه قرابت، اعضای یک خانواده محسوب می شوند نیز نمی توانند بدان تعرض نمایند و گاه سخت ترین مجازات ها برای نقض این قواعد از سوی خود آنهاست (مانند زنای با محارم نسبی که مجازات آن مرگ است). از سوی دیگر، به دلیل این که توسعه و پیشرفت هر کشوری در گرو انجام صحیح وظایف شغلی و جلوگیری از سوء استفاده از اختیارات شغلی توسط شاغلین به مشاغل مختلف می باشد، قانون گذار قواعد خاصی را در مورد برخی مشاغل حساس مقرر داشته است. گاه در جهت سهولت انجام وظایفشان، امتیازات خاصی به آنان اعطا کرده است و گاهی نیز برای مهار قدرت اعطا شده به آنان، مقررات سخت گیرانه ای در مورد آن ها وضع کرده است. در پاره ای موارد نیز خود اشتغال به حرفه ای مورد توجه قانون گذار کیفری قرار گرفته و برای آن مجازات در نظر گرفته است. در این پایان نامه به بررسی مفهوم و دامنه این عناوین و تاثیراتی که دارا بودن این عناوین بر نوع جرایم و کیفیت مجازات آن می گذارد پرداخته شده است؛ تاثیراتی از قبیل تشدید و تخفیف مجازات، جرم انگاری رفتار مرتبط، عامل موجهه و سبب مصونیت محسوب شدن. مباحث تطبیقی و جرم شناختی نیز مورد توجه قرار گرفته و در جای جای پایان نامه بدان اشاره گردیده است.